Lista priorytetów – wyzwań, jakie naszym zdaniem trzeba podjąć jeżeli chcemy nie tylko mówić ale i działać na rzecz jakości w edukacji, rozwoju edukacji oraz innowacyjności w edukacji..
W grudniowych
rozmowach Stowarzyszenia dOPAmina Lab z z-cą Prezydenta Miasta
p. Bożeną Borowiec i z z-cą Naczelniczki Wydziału Oświaty p. Martą
Bobrowską-Juroff,
w związku ze zmianą nazwy Referatu Oświaty na Referat Rozwoju Edukacji oraz
spotkaniami grupy dąbrowskich nauczycieli, dyrektorów i metodyków, którzy
wspólnie mają wypracowywać innowacyjne narzędzia w obszarze edukacji, poproszono nas
o rekomendacje dot. działań Wydziału Oświaty na rok 2021 (i następne).
W związku z powyższym – po intensywnym roku działań na rzecz edukacji i szkoły, roku współpracy, informacji zwrotnych, na bazie doświadczeń zdobytych podczas zrealizowanych szkoleń, webinariów, kafejek edukacyjnych i publikacji, po odbyciu cyklu narad o edukacji, w których wzięli udział aktywiści, samorządowcy, przedstawiciele Uczniów i Uczennic oraz Nauczycieli – rekomendujemy:
1.Kompleksowa pomoc psychologiczna dla dzieci i młodzieży
Utworzenie kompleksowego programu związanego z profilaktyką zdrowia psychicznego i przeciwdziałanie negatywnym skutkom izolacji wśród nastolatków
i nastolatek z Dąbrowy Górniczej. Problem pogłębił się w czasie pandemii,
ale o kryzysie zdrowia psychicznego mówi się od dawna. Co szósty polski nastolatek okaleczał się, a aż 7% badanych podjęło próbę samobójczą. Dziewczyny częściej niż chłopcy wykazywały zachowania autodestrukcyjne–co czwarta okaleczała się (23% vs8%), a co dziesiąta próbowała się zabić (10% vs 3%). To wynik niepokojący tym bardziej, ze względu na bardzo utrudniony dostęp do pomocy psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży. Działanie powinno obejmować zarówno wsparcie specjalistów (grupa terapeutyczna) jak i wsparcie rówieśnicze związane z profilaktyką (strony współprowadzone przez młodych przy wsparciu dorosłych, działania edukacyjne, kampanie społeczne).
2. Powołanie w Dąbrowie Górniczej instytucji NIEZALEŻNEGO Rzecznika Praw Ucznia, który miałby szansę rozstrzygać wszelkie tego typu problemy oraz spory. Po zbadaniu i zdiagnozowaniu sytuacji, uruchamiałby najpierw mediacje, a w razie nierozwiązania konfliktu przy pomocy różnych narzędzi (także fundacji i stowarzyszeń) występowałby na drogę prawną.
Byłby instytucją (kto mówi, że miałaby to być jedna osoba?) niezależną
od nikogo,
z nikim niewchodzącą w układy, badającą sprawy dogłębnie i przy użyciu
dostępnych sobie środków. I działoby się dobrze. I nie byłoby żadnych
niedomówień. I być może udałoby się rozwiązać konflikt kompromisem i
porozumieniem, a nie skargą, kłótnią
i wzajemnym się oskarżaniem.
Rzecznik Praw Ucznia (niezależny, pozaszkolny) – instytucja ważna, potrzebna, niezbędna wręcz
3.Przestrzeganie prawa oświatowego.
Przeprowadzenie dla Dyrektorów dąbrowskich placówek oświatowych (w miarę możliwości także dla nauczycieli) szkoleń z zakresu prawa oświatowego oraz zobligowanie ich do przekazania aktualnych (obowiązujących) informacji w tym zakresie Nauczycielom, Uczniom i Rodzicom (prowadzące do bezzwłocznych ewaluacji szkolnych statutów celem usunięcia z nich zapisów niezgodnych
z przepisami prawa światowego, m.in. statutowe zapisy dot. średniej, średniej ważonej, ilości ocen, zapisy dot. ocen z zachowania, itp.).
W miarę możliwości i kompetencji zobligowanie Szkół do wprowadzenia
i przestrzegania omówionych podczas w/w szkolenia/szkoleń zasad (konsultacje zmian z prawnikami UM; wspólna analiza zmian w statutach szkolnych, ewaluacja).
Celem jest jak największe ujednolicenie statutów dąbrowskich placówek oświatowych (uwzględniając, oczywiście, ich typ i specyfikę) oraz doprowadzenie do sytuacji, w której Uczniowie będą, zgodnie z zawartymi w nich zasadami, traktowani jako jednostki mające to samo prawo do równego traktowania i godności.
4. Stypendia Miasta Dąbrowa Górnicza dla uzdolnionych uczniów za wyniki w nauce lub znaczące osiągnięcia naukowe lub artystyczne.
Aby zrównoważyć lub wręcz zatrzymać pogoń za ocenami i „bitwy na średnie” proponujemy wprowadzenie zmian w regulaminie w/w stypendium w taki sposób, aby kryterium średniej ocen było naprawdę marginalne (w obowiązującym regulaminie dopuszcza się co prawda średnią min. 4,0 jednak rozłożenie punktów („za średnią ocen 4,00-4,50 pkt-10 pkt, za średnią ocen od 4,51 do 5,00 – 15 pkt,
za średnią ocen od 5,01 do 5,50 – 20 pkt, za średnią ocen od 5,51 do 6,00 – 25 pkt”)
w praktyce stanowi barierę niemal „nie do przeskoczenia”, aby stypendium uzyskać. Czyli – niby średnia nie jest najważniejsza, ale bez niej ani rusz.
Innym rozwiązaniem byłoby stworzenie dwóch odrębnych pul/kategorii przyznawania stypendiów – 1) wyniki naukowe, 2) wybitne osiągnięcia (bez względu na średnią). Pozwoli to otrzymywać stypendium nie tylko Uczniom, którzy uzyskują najlepsze stopnie, ale także pasjonatom ukierunkowanym na jedną dziedzinę,
a z pozostałych nieotrzymujących samych piątek i szóstek.
5. Nagrody Prezydenta Miasta
Proponujemy takie rozdysponowanie Nagród Prezydenta Miasta w dziedzinie edukacji, aby jak najszersze gremium partycypowało w ich przyznawaniu. Rekomendujemy, aby Nauczyciele do nagród byli typowani nie tylko przez Dyrektora Szkoły i opiniowani przez Rady Pedagogiczne, ale swoich kandydatów mogły także przedstawiać Samorządy Uczniowskie (Rady Rodziców, Rady Szkół). Co ważne – chodzi o przedstawianie kandydatur, a nie opiniowanie zaproponowanych przez Dyrektora.
Celem takiego rozwiązania jest głęboko idąca demokratyzacja społeczności szkolnych oraz zwrócenie uwagę także na tych pedagogów, których docenia grupa najbardziej zainteresowana, czyli Uczniowie.
6.Diagnoza problemów
Pomoc przy przeprowadzeniu w dąbrowskich placówkach oświatowych przygotowanej przez Stowarzyszenie dOPAmina Lab ankiety dotyczącej realnych problemów, z którymi zmagają się Uczniowie oraz przekazanie jej opracowanych wyników dyrektorom i nauczycielom.
Współpraca na tym polu z Uniwersytetem Śląskim i innymi podmiotami zewnętrznymi.
7.Kampania społeczna (empatyczna edukacja, dzieciństwo to nie wyścigi)
Przeprowadzenie na terenie Dąbrowy Górniczej wspólnej kampanii społecznej oraz warsztatów w dąbrowskich szkołach w zakresie przestrzegania prawa do godności
i równości w szkole, ruchu Budzących Się Szkół i nowoczesnego podejścia do edukacji (koalicja bez stopni, szkoła, która uczy, a nie ocenia itp.)
8.Samorządy uczniowskie
Programowe wsparcie wspólnot szkolnych w dąbrowskich szkołach podstawowych
i ponadpodstawowych w procesie realnego uspołeczniania szkoły i wzmacniania realnej samorządności uczniowskiej (samorządów uczniowskich, rad pedagogicznych, opiekunów samorządów szkolnych oraz rad rodziców) w prowadzeniu dialogu
w szkole oraz tworzeniu możliwości autentycznego współdecydowania uczniów
o szkole ze szczególnym uwzględnieniem wzmocnienia kompetencji i wiedzy opiekunów samorządów szkolnych, stosowania nowoczesnych narzędzi i rozwiązań wzmacniających kompetencje społeczności uczniowskiej m.in liberating structures, metoda mikrokręgów, debaty i dyskusje, konsultacje, forum wyrazu, skrzynka pomysłów, word cafe, referendum, narzędzia myślenia krytycznego, mentoring
i design thinking, budżet partycypacyjny, stworzenia przewodnika pt. „demokracja w szkole” (praktycznego poradnika o szeroko pojętym „współdecydowaniu” społeczności uczniowskiej, nauczycieli i rodziców w szkole oraz działalności SU).
9.Współpraca samorządów
Rekomendujemy budowanie sieci współpracy samorządów (władz powiatowych,
gminnych, miejskich, wiejskich) w kontekście podnoszenia i dbania o standardy
edukacji oraz jej wysoką i odpowiadającą współczesności jakość oraz budowania
wspólnej polityki oświatowej opartej o aktualną wiedzę i rzetelne diagnozy.
W pierwszej kolejności rekomendujemy podjęcie wspólnych działań w zakresie
ewaluacji przestrzegania prawa, m.in. zapisy statutów szkolnych i wspólnej
kampanii społecznej poruszającej problematykę praw dziecka, praw ucznia, praw
człowieka oraz szeroko pojętej empatycznej szkoły odpowiadającej na wyzwania
przyszłości.
Jako Stowarzyszenie, którego jednym z nadrzędnych celów statutowych jest wspieranie inicjatyw w obszarze edukacji, jesteśmy gotowi podjąć się współpracy, celem realizacji powyższego, na wszelkich możliwych polach i ze wszystkimi możliwymi organami działającymi w/przy Urzędzie Miasta Dąbrowa Górnicza, wszystkimi organizacjami
i podmiotami, wszystkimi szkołami. I zrobimy to za darmo